Dlaczego występuje zawał serca?
Zawał serca polega na martwicy mięśnia sercowego spowodowanej niedokrwieniem serca. Najczęstszą przyczyną zawału serca jest zamknięcie, przez blaszkę miażdżycową, tętnicy doprowadzającej krew do serca.
Miażdżyca to choroba tętnic będąca skutkiem odkładania się złogów tłuszczów (w tym cholesterolu) w ścianie tętnic. Miażdżyca może występować jednocześnie w różnych tętnicach u tego samego człowieka (w tętnicach wieńcowych, doprowadzających krew do głowy, narządów wewnętrznych, w tętnicach kończyn itd.). W zależności od umiejscowienia miażdżyca może spowodować zawał serca, udar mózgu, lub być przyczyną np. bólów nóg, pojawiających się w czasie szybkiego chodzenia.
Odkładaniu cholesterolu w ścianie tętnicy sprzyja jej uszkodzenie. Wśród wielu czynników uszkadzających tętnice, a więc będących przyczynami miażdżycy najważniejszymi są:
- palenie tytoniu
- nadciśnienie tętnicze
- za wysokie stężenie cholesterolu
- cukrzyca.
Miażdżycy sprzyja też siedzący tryb życia, niezdrowa dieta, nadwaga oraz stres i nieumiejętność jego odreagowania. Większe ryzyko rozwoju miażdżycy i chorób, do których prowadzi miażdżyca (np. zawał serca) mają osoby obciążone występowaniem chorób spowodowanych miażdżycą w rodzinie, przy czym nie należy mylić obciążenia rodzinnego z obciążeniem genetycznym. W większości przypadków obciążenie rodzinne to powielanie niezdrowego trybu życia rodziców: tzn. niezdrowej diety i małej aktywności fizycznej. Ocenia się, że za około 10-20% ryzyka wystąpienia zawału serca odpowiadają „złe” geny, a za 80% tzw. czynniki ryzyka, w tym przede wszystkim wdychanie dymu tytoniowego, niezdrowa dieta i brak regularnej aktywności fizycznej oraz będące konsekwencją niezdrowego stylu życia nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemia, cukrzyca i otyłość.
Warto pamiętać, że prowadząc zdrowy tryb życia (zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna, unikanie dymu tytoniowego, w tym "biernego" palenia) oraz prawidłowo lecząc czynniki ryzyka (np. nadciśnienie tętnicze lub hipercholesterolemię) możemy zmniejszyć ryzyko wystąpienia zawału serca do poziomu osoby, która nigdy wymienionych czynników ryzyka nie miała.